Palmiry moje

W 1927 roku koncern "Siła i Światło", będący właścicielem wielu przedsiębiorstw branży elektrotechnicznej i elektroenergetycznej, został głównym udziałowcem spółki "Kolej Elektryczna Warszawa - Młociny - Modlin", która prowadziła ruch na linii: Warszawa Gdańska - Łomianki - Palmiry i mimo przymiotnika elektryczna nigdy nie została zelektryfikowana i przez cały okres swojego istnienia była obsługiwana trakcją parową.

Linia została poprowadzona od dworca Gdańskiego wzdłuż ulicy Burakowskiej, okolicą Hali Marymonckiej, wzdłuż ulicy Marymonckiej, obecnej ulicy Pułkowej, przez Łomianki, Dziekanów Leśny, Sadowę, Łomnę Las, Palmiry do składu broni w Palmirach. Na trasie znajdowały się następujące stacje: Warszawa Młocińska, Słodowiec, Zdobycz Robotnicza, Bielany, Młociny Wieś, Młociny Park, Pancerz Buraków, Łomianki, Palmiry oraz Palmiry Składnica.

Na potrzeby budowy kolei do Palmir, Prezydent Rzeczypospolitej wydał zarządzenie z dnia 6 marca 1926 r. w sprawie wywłaszczenia gruntów prywatnych pod budowę linji kolejowej "Łomianka - Palmira". W sumie przejęto grunty o powierzchni 14 hektarów 84 arów i 29 m.kw. Zamieszczam link do tego rozporządzenia https://www.prawo.pl/akty/dz-u-1926-27-159,16869979.html.

Linię Warszawa-Palmiry uruchomiono w 1929 roku. Obsługiwała ona w minimalnym stopniu ruch pasażerski – w składzie towarowym, pierwszy wagon za lokomotywą był pasażerski. Na stronie internetowej www.bazakolejowa.pl można przeczytać, że rozkład z 1933 roku przedstawiał cztery takie kursy między Dw. Gdańskim, a Palmirami. Niestety nie znaleźliśmy tego rozkładu, natomiast można znaleźć rozkłady przedwojenne, w których stacją końcową są Łomianki. Faktem jest, że do Łomianek linia kolejowa była prywatna, a od Łomianek do składów amunicji w Palmirach należała do państwa.

W Palmirach budynek kolei z przystankiem znajdował się u zbiegu dzisiejszej ulicy Sejmikowej i Rataja. Za Palmirami, przed Kaliszkami, tory skręcały o 90 stopni w lewo i biegły w las, równolegle do zbudowanej także w 1929 roku wojskowej drogi. 

Do kwestii rozbudowy połączenia kolejowego wracano wielokrotnie. Niestety brakowało funduszy. Wojsko miało środki na budowę bocznic kolejowych do obiektów wojskowych, nie pozwalały one jednak na budowę linii kolejowych. Uważano więc, że „budowa projektowanej łącznicy przekracza ramy ściśle wojskowe i nabiera znaczenia ogólnego, wobec czego koszty budowy jej powinny być pokryte z ogólnego budżetu Ministerstwa Komunikacji”. Ministerstwo Komunikacji zaś jako zasadniczy problem wysuwało konieczność wykupu od Towarzystwa „Siła i Światło” odcinka Palmiry - Warszawa, którego było ono właścicielem.

Doprowadzona w latach dwudziestych do Palmir linia kolejowa miała w przyszłości stać się częścią linii kolejowej łączącej Modlin z Ożarowem. Palmiry miały pełnić funkcję stacji przejściowej dla planowanej linii, ale ich główną rolą było przyjmowanie i kierowanie dalej pociągów wojskowych ze stacji rozrządowej Janówek położonej w rejonie składnicy uzbrojenia, która miała przekazywać gotowe składy do stacji Palmiry, a ta je ekspediować dalej – do Warszawy, a w przyszłości także do Modlina lub Ożarowa.

Jakie były plany odnośnie rozbudowy linii kolejowej w Palmirach można się dowiedzieć z artykułu zamieszczonego na tej stronie pt.: Projekt stacji kolejowej w Palmirach z 1937 roku.

W czerwcu 1937 roku Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych napisała do Ministerstwa Komunikacji, że według wymagań władz wojskowych pociągi amunicyjne powinny posiadać ciężar 1000 ton. Dla prowadzenia składów tego typu należy przewidzieć parowozy ciężkiego typu mogące kursować po odpowiedniej nawierzchni. Kolejne pismo kolej wystosowała do Ministerstwa Komunikacji w lipcu 1937 roku, w którym wskazywała na konieczność remontu torów w Palmirach, a w tym: wymianę 2,0 tys. sztuk podkładów oraz z60 sztuk podrozjazdnic kosztem 15,0 tys. zł. Ponadto potrzebne były środki na ogólną konserwację w wysokości 4,5 tys. zł. Niestety Ministerstwo Komunikacji odpowiedziało, że z powodu braku kredytów nie może być na razie mowy o wymianie nawierzchni. Rekomendowało w związku z tym ograniczyć kursowanie ciężkich parowozów po torach do składnicy w Palmirach, a pociągi amunicyjne dostarczać o ciężarze zmniejszonym do 500 ton do stacji Warszawa Gdańska, gdzie będą zestawiane w pełne składy.  

Na zdjęciu lokomotywy spalinowe z silnikami benzynowymi typu Fiat 118 na stanowisku montażowym. W  1936  roku zbudowano cztery lokomotywy tego typu. Trzy z nich nabyło Ministerstwo Spraw Wojskowych. Skierowano je do pracy manewrowej na terenie składnicy amunicyjnej w Palmirach.

Historia wsi w dokumentach

Strona została stworzona przy wykorzystaniu kreatora stron www WebWave